Badana diagnostczne
Diagnoza pedagogiczna
Diagnoza pedagogiczna to proces oceny trudności, możliwości oraz umiejętności dziecka, dzięki któremu
można lepiej zrozumieć jego potrzeby rozwojowe i w związku z tym przygotować odpowiednie działania
naprawcze i wspierające jego funkcjonowanie w domu i placówce, do której uczęszcza.
Diagnoza pedagogiczna to jeden z elementów badania psychologiczno-pedagogicznego.
Obejmuje, m.in. ustalenie przyczyn trudności dziecka/niepowodzeń szkolnych ucznia, ale także
przeprowadza się ją w celu określenia zdolności dziecka.
Badaniem pedagogicznym dzieci przedszkolnych i szkolnych oraz uczniów klas
ponadpodstawowych z placówek bemowskich w naszej Poradni zajmuje się pedagog.
Na diagnozę pedagogiczną kieruje psycholog z Poradni, po wcześniejszej rozmowie z rodzicami na
temat dziecka.
Badanie pedagogiczne dzieci przedszkolnych przeprowadza się m.in. wtedy, gdy dziecko przejawia
znaczne trudności, np. w rozumowaniu matematycznym, umiejętnościach grafomorotorycznych,
funkcjach wzrokowych i/lub słuchowych.
Diagnoza pedagogiczna u uczniów klas I-III, przeprowadzana jest zwłaszcza w przypadku
zaobserwowania trudności szkolnych w zakresie techniki pisania, czytania czy liczenia. Podczas badania
pedagogicznego oceniane są umiejętności czytania i pisania oraz znajomość zasad ortografii. Ponadto
sprawdza się funkcje słuchowo – językowe, wzrokowo – przestrzenne i wzrokowo -ruchowe, które mogą
być przyczyną występujących trudności. Jeśli uczeń w kl. I-III wykazuje znaczne trudności w czytaniu i
pisaniu mówimy o ryzyku dysleksji. W przypadku występujących trudności z uczeniem się matematyki, pedagog przeprowadza diagnozę matematyczną.
Diagnoza pedagogiczna opiera się także na przyjrzeniu się pracom dziecka. W tym celu kserowane są
jego zeszyty i inne wytwory (np. wypracowania, prace klasowe) oraz pobierana pisemna opinia ze
szkoły o trudnościach edukacyjnych dziecka lub wybitnych uzdolnieniach. Powyższe
dokumenty dostarcza rodzic.
Badania z zakresu języka polskiego i matematyki w Poradni przeprowadzane są oddzielnie.
W Poradni badane są także dzieci z klas IV-VIII, zwykle w celu przeprowadzenia badania kontrolnego
(jeśli były badane wcześniej) lub wydania opinii o specyficznych trudnościach w uczeniu się pod postacią
dysleksji, dysgrafii, dysortografii lub dyskalkulii.
Aby móc wystawić rzetelną diagnozę pedagogiczną dziecka, badanie pedagogiczne może trwać w
Poradni od ok. 2 godzin (1 spotkanie) do 4 godzin (2 spotkania po 2 godz.). Badanie pedagogiczne
obejmuje także wywiad z rodzicem/opiekunem prawnym dziecka.
Diagnoza integracji sensorycznej
Diagnoza integracji sensorycznej skupia się na rzetelnej ocenie w jaki sposób dziecko odbiera i przetwarza bodźce ze wszystkich zmysłów, takich jak: dotyk, czucie z mięśni, ścięgien i stawów (propriocepcja), ruch/równowaga (przedsionek), słuch, wzrok, węch czy smak. Celem diagnozy SI jest określenie ewentualnych zakłóceń w przetwarzaniu i odbiorze bodźców sensorycznych, które mogą wpływać na zachowanie lub funkcjonowanie dziecka.
Jak przebiega proces diagnostyczny?
Pełna ocena procesów sensorycznych obejmuje 4 spotkania diagnostyczne. Diagnoza przeprowadzona jest przez wykwalifikowanego specjalistę, diagnostę integracji sensorycznej. Pierwsze spotkanie obejmuje wywiad z rodzicem lub opiekunem dziecka. Warto, aby rodzic odpowiednio przygotował się do pierwszego spotkania. Będzie pytany między innymi o trudności dziecka i zachowania, które niepokoją rodzica, o okres płodowy i okołoporodowy, o rozwój dziecka w okresie niemowlęctwa czy stan zdrowia dziecka. Rodzic otrzyma do wypełnienia szczegółowy kwestionariusz sensomotoryczny, który ułatwi ocenę problemu. Warto również posiadać informację od wychowawcy z przedszkola lub szkoły o funkcjonowaniu dziecka. Kolejne dwa spotkania przeznaczone są na badanie dziecka. Diagnosta przeprowadzi próby kliniczne, dobrane do wieku dziecka oraz standaryzowane testy (u dzieci od 4 r. ż.). Podczas badania diagnosta oceni miedzy innymi równowagę dziecka, koordynację, pracę oczu, pracę mięśni czy planowanie motoryczne. Bacznie będzie obserwował również zabawę swobodną dziecka oraz reakcję na proponowane zadania z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu. Ostatnie spotkanie przeznaczone jest na omówienie z rodzicem lub opiekunem dziecka wyników, wyjaśnienie pojęć zawartych w diagnozie oraz przekazanie szczegółowych zaleceń.
Kiedy warto wykonać diagnozę procesów integracji sensorycznej?
Diagnozę należy wykonać przede wszystkim kiedy zauważmy przynajmniej kilka niepokojących zachowań, które utrudniają codzienne funkcjonowanie dziecka lub znacznie dezorganizują życie rodzinne/przedszkolne/szkolne. Rodzicu pamiętaj, że nie każde pojedyncze niepokojące zachowanie świadczy o zaburzeniach w obrębie integracji sensorycznej. Czasem wystarczy konsultacja ze specjalistą, aby ocenić problem.
Przykładowe zachowania dziecka, które mogą wskazywać na zakłócenia SI:
- niezdarność, trudności z równowagą i motoryką,
- nadruchliwość, częste zmienianie pozycji, trudności z przebywaniem w jednym miejscu,
- unikanie huśtawek, zjeżdżalni, drabinek, lęk przed wysokością czy upadkiem,
- trudności z nauką nowych umiejętności motorycznych,
- bardzo duże trudności z tolerowaniem różnych faktur czy akceptowaniem czynności
higienicznych, - unikanie przytulania, dotyku, emocjonalne reakcje na niespodziewany dotyk przez inną osobę,
- bardzo duża potrzeba przepychania, dźwigania, siłowania się. Używanie nadmiernej siły,
- impulsywność, wrażliwość emocjonalna (utrzymujące się trudności emocjonalne pomimo
konsultacji/terapii psychologicznej), - unikanie miejsc publicznych, występów publicznych, komunikacji miejskiej,
- wybiórczość pokarmowa,
- unikanie zabaw manualnych,
- trudności z zaplanowaniem ruchu, kiedy dziecko nie wie od czego zacząć wykonanie nowej
czynności, - szybka męczliwość lub wręcz przeciwnie- brak objawów zmęczenia pomimo intensywnego ruchu,
unikanie gier zespołowych czy aktywności fizycznej, - trudności z koncentracją uwagi w grupie czy podczas pracy indywidualnej,
- trudności z organizowaniem samodzielnej zabawy,
- trudności z zasypianiem, częste wybudzanie się,
- trudności szkolne.
Diagnoza logopedyczna
Diagnoza logopedyczna to badanie oraz ocena umiejętności językowych i komunikacyjnych dziecka, w szczególności rozumienia, nadawania mowy, artykulacji głosek zgodnie z normami rozwojowymi i wiekiem dziecka, percepcji słuchowej. Badanie obejmuje także ocenę budowy i sprawności aparatu artykulacyjnego oraz ocenę czynności fizjologicznych w obrębie aparatu mowy.Diagnoza powstaje w oparciu o informacje uzyskane z wywiadu logopedycznego z rodzicem, obserwację dziecka oraz wyniki testów logopedycznych.
Cel diagnozy:
Ocena stanu mowy dziecka w odniesieniu do norm i wieku ze wskazaniami do pracy w domu lub skierowanie na terapię logopedyczną.
Sposób kierowania:
Rodzice zgłaszają dziecko na badanie logopedyczne, w sytuacji, gdy są zaniepokojeni stanemjego mowy. Osobami kierującymi mogą być również specjaliści, np.: psycholog, pediatra, laryngolog, ortodonta lub inni, którzy zauważają niepokojące objawy. Na diagnozę logopedyczną przychodzi rodzic ze zdrowym dzieckiem. Zalecane jest zabranie
dokumentacji medycznej, szczególnie książeczki zdrowia oraz wyników badań specjalistycznych (laryngologicznych, audiologicznych, neurologicznych).